Windykator i komornik wzbudzaj? w spo?ecze?stwie równie negatywnie emocje. By? mo?e w?a?nie dlatego oba te zawody bardzo cz?sto s? ze sob? uto?samiane. Jednak?e dzia?ania komornika i windykatora powinny by? traktowane roz??cznie i cho? oba zmierzaj? do odzyskania d?ugu, dziej? si? na innych p?aszczyznach i etapach, a tak?e maj? ró?ne uprawnienia.
Kim s? windykator i komornik?
Komornik jest zawodem regulowanym, którego zakres dzia?ania okre?la ustawa z 29 sierpnia 1997 roku o komornikach s?dowych i egzekucji. Wynika z tego, i? osoba pe?ni?ca funkcj? komornika jest funkcjonariuszem publicznym, który dzia?a przy s?dzie rejonowym i mo?e przeprowadza? egzekucj? wy??cznie w sprawach cywilnych i tylko na podstawie wyroków s?dowych. Ponadto, kandydaci na to stanowisko musz? spe?ni? szereg wymogów:
- tytu? magistra prawa;
- odbyta aplikacja komornicza i zdany egzamin komorniczy;
- uko?czone 26 lat;
- nieposzlakowana opinia;
- predyspozycje psychiczne potwierdzone przez lekarza medycyny pracy;
- przynajmniej dwuletni sta? pracy w charakterze asesora komorniczego;
- niekaralno?? za przest?pstwo lub przest?pstwo skarbowe.
Windykatorem mo?e natomiast zosta? ka?da osoba, która zostanie zaakceptowana przez swojego pracodawc?, czyli firm? windykacyjn?. Nie wymaga to zdobywania ?adnych licencji ani innych dodatkowych uprawnie?.
Kiedy do akcji wkraczaj? windykator i komornik?
Wierzyciel, chc?c odzyska? po?yczone pieni?dze, ma mo?liwo?? wybrania jednej z dwóch ?cie?ek post?powania: polubownej lub s?dowej. Zwykle jednak, ?eby wkroczy? na drog? s?dow?, najpierw nale?y wyczerpa? wszystkie „pokojowe” ?rodki rozwi?zania sporu. Pierwsze dzia?ania wierzyciela b?d? wi?c mia?y charakter upominawczy, pocz?tkowo w formie monitów, a pó?niej w formie windykacji terenowej. W?a?nie na tym etapie dzia?a windykator pracuj?cy dla firmy po?yczkowej (je?li posiada odpowiedni pion) lub dla wyspecjalizowanej firmy windykacyjnej.
Je?li wszystkie polubowne mo?liwo?ci za?atwienia sprawy zosta?y wyczerpane, sprawa trafi do s?du. D?u?nik musi wi?c spodziewa? si? s?dowego nakazu zap?aty w formie wyroku, opatrzonego klauzul? wykonalno?ci. Taki dokument jest podstaw? dzia?ania komornika, który wcze?niej nie mo?e podj?? ?adnych dzia?a? na wniosek wierzyciela.
Co mo?e zrobi? windykator?
W zwi?zku z tym, ?e nie trzeba posiada? ?adnych licencji, by zosta? windykatorem, prawo nie traktuje tego zawodu w sposób szczególny, ani nie nadaje mu ?adnych uprawnie? wykraczaj?cych pomi?dzy dwa podmioty cywilne.
Nadrz?dnym celem windykatora jest zmobilizowanie i nak?onienie d?u?nika do sp?aty zobowi?zania, ale nie mo?e on podj?? ?adnych dzia?a?, które wi?za?yby si? przymusem bezpo?rednim, a nawet po?rednim. Negocjacje z windykatorem i ustalenie sposobu sp?aty powinny odbywa? si? w sposób pokojowy – zazwyczaj ma on ju? przygotowany harmonogram sp?aty d?ugu i chce jak najszybciej nak?oni? d?u?nika do jak najszybszej akceptacji oraz podpisania ugody. Mo?na si? wi?c spodziewa?, ?e windykator b?dzie próbowa? dochodzi? swoich dzia?a? w sposób do?? aktywny, najcz??ciej poprzez wysy?anie SMS-ów i telefonowanie – zwykle odbywa si? to z bardzo du??, wr?cz uci??liw? cz?stotliwo?ci?. Drugim rodzajem jego aktywno?ci jest sk?adanie wizyt w miejscu zamieszkania d?u?nika. Tutaj jednak jego uprawnienia si? ko?cz?. Absolutnie zakazane s? czynno?ci takie jak:
- próba si?owego wej?cia do mieszkania d?u?nika;
- zabranie d?u?nikowi przedmiotów nale??cych do niego;
- odwiedzanie d?u?nika w miejscu jego pracy;
- powiadamianie o istnieniu d?ugu osób postronnych, np. s?siadów, dalszej rodziny, znajomych, pracodawcy;
- straszenie d?u?nika nieprawdziwymi konsekwencjami niesp?acania zobowi?zania, np. odebraniem dzieci czy pozbawieniem wolno?ci;
- zastraszanie, gro?enie, n?kanie, przemoc fizyczna;
- uporczywe n?kanie – zbyt du?a liczba telefonów od windykatora lub telefony w nocy mo?e by? zg?oszona na policj?.
Nie s? to zachowania nagminne, ale wci?? wyst?puj?ce w du?ej liczbie i takie zachowania s? oczywi?cie naganne. Windykator dobrze wype?niaj?cy mo?e by? jednak sprzymierze?cem d?u?nika – zale?y mu na sp?acie d?ugu i w trakcie negocjacji sk?onny jest nawet umorzy? sp?at? cz??ci d?ugu, byleby tylko uzyska? realne potwierdzenie sp?aty d?ugu. Warto wi?c podj?? kontakt i próbowa? si? dogada?.
Jakie s? uprawnienia komornika?
Egzekucja komornicza jest bardziej dotkliwa i, co najwa?niejsze, nieunikniona. Komornik, dzia?aj?c z mocy prawa, mo?e bowiem samodzielnie, bez wspó?pracy d?u?nika odebra? nale?no?? w ka?dej formie mog?cej zaspokoi? wierzytelno??. Podstawowym zakresem dzia?ania komornika jest:
- zaj?cie dochodów d?u?nika lub ?rodków zgromadzonych na jego koncie bankowym, a tak?e gotówki znajduj?cej si? w mieszkaniu;
- zaj?cie nieruchomo?ci i znajduj?cych si? w niej przedmiotów (sprz?tów elektronicznych, AGD, samochodu), nawet je?li nale?? one do osoby trzeciej.
Komornik ma przy tym pe?ne prawo do tego, by zaj?cie przedmiotów odby?o si? w sposób si?owy, wliczaj?c w to równie? przymusowe otwarcie drzwi, a nawet przeszukanie osobiste. Mo?e tak?e zasi?gn?? informacji o d?u?niku w banku, Urz?dzie Skarbowym, miejscu pracy, spó?dzielni mieszkaniowej itp. Zabronione jest jednak:
- wej?cie do domu d?u?nika poza godzinami swojej pracy (7-21);
- niegodne zachowanie wobec d?u?nika;
- zaj?cie rzeczy osobistych;
- pozostawienie d?u?nika bez ?rodków do ?ycia na okres miesi?ca.
Gdy funkcjonariusz przekracza swoje uprawnienia…
Dzia?anie niezgodnie z przepisami zdarza si? w obu grupach zawodowych. W przypadku naruszenia zasad przez windykatora mo?na zawiadomi? o tym fakcie policj?, prokuratur? lub UOKiK. Je?li natomiast uchybi? komornik, d?u?nik mo?e wnie?? skarg? do s?du rejonowego w ci?gu 7 dni od daty wyst?pienia uchybienia.
Nieuprawnione dzia?ania warto t?pi? i z nimi walczy? – przede wszystkim dla siebie, ale i dla przysz?ych d?u?ników. Brak oporu zwykle powoduje jeszcze bardziej opresyjn? windykacj? lub egzekucj?. Poza tym d?u?nik równie? ma prawa, których nale?y przestrzega?.
